Opaal (Ik ben in de war)

[Lemurian]

Beste leden,
Ik heb dit jaar aardig wat tijd gestoken in het aanschaffen en licht schoonmaken van vooral precious opaal uit Ethiopië, Australië, en een van een onbekende bron. Ik heb veel zitten lezen op internet over opaal en de eigenschappen. Ook heb ik veel nagevraagd aan lokale handelaren en dergelijke. Nu zit ik op een punt waar ik niet uit kom, namelijk: De ene bron zegt dat opaal juist niet tegen water kan en het zo droog mogelijk moet gehouden worden. Terwijl de andere bron het tegenovergestelde zegt en ik opaal in een licht vochtig klimaat moet bewaren zodat het zijn kleur niet verliest. Het is echt een verwarrend verhaal gezien ik nu niet weet wat waar en wat niet waar is. Ik heb al ruim een kaar lang mijn opaal in een glazen stolp liggen met een klein bakje water in het midden dat langzaam op kamertemperatuur verdampt en de condens de opaal in het geïsoleerd glaswerk vochtig lan houden op relatief mild niveau. Het schoteltje is pas na 2 maanden volledig verdampt. Ik weet dus totaal niet meer of ik het nu juist of onjuist behandel. Ik zie en hoor ook altijd dat opaal altijd vocht nodig heeft van lokale handelaren. Om barsten en kleur verlies te voorkomen zeggen ze. Op internet lees ik zo veel tegenovergestelde verhalen dat ik het gewoon niet meer weet... 

Ik hoop dat hier mensen zijn met langere ervaring en reëele info gezien ik gewoon bang ben Mn hele voorraad te vernietigen als ik niet oplet.

Een site verteld een stuk met daarin dat ik opaal met een droge doek moet afdoen als er ook maat een beetje zweet op zit om te voorkomen dat hij niks meer te stralen heeft.. anderzijds als ik opaal zelf in water behandel (wat vele doen tijdens slijpen etc) krijgt hij juist een betere glans / kleurenspel. (Getest op Ethiopische opaal, Welo opaal, Australische builder opaal, Zwarte opaal, Vuur opaal, etc.. alles wat ik zowel heb in Mn collectie heeft al een kort dompelbadje gehad).

Ik weet gewoon niet wat of wie ik nog moet geloven. Zijn het verkoop praatjes om zo de klant terug te sturen en hun de steen te laten repareren (polijsten of iets dergelijks) om zo extra geld te pompen? Ik wordt er maar verward van.

Groet, Lemurian.

[Willem VD Eynde]

Hoi,

Goede vraag, ik ga er enkele kenners over contacteren en zal er dan op terug komen met specifieke info.
Nu water op zich kan nooit kwaad, zo lang het geen extreme temperaturen heeft (te koud of warm).
Elke lading opaal die ik heb gehad van Australië was heel vochtig tot zelfs echt nat, de welo's waren dan weer meestal kurkdroog.
Om een optimale glans en kleuren waar te nemen kan je ze wel best nat maken maar of dat impact heeft op de levensduur weet ik niet.

[Niels Brouwer]

Ik snap je verwarring als je zulke tegenstrijdige berichten leest. Net als sommige andere mineralen bevat opaal water, dat tevens een rol speelt in het veroorzaken van het prachtige kleurenspel. Als opaal lange tijd in warme en/of droge omstandigheden wordt bewaard kan het langzaam dat water verliezen en wordt het doffer en kan het barsten. Lampen die veel warmte produceren of hele droge plekken zijn dus niet de beste combinatie met opaal. Dit uitdrogen kun je inderdaad prima voorkomen door de lucht wat vochtig te houden met een bakje water, je manier van bewaren is helemaal prima dus.

Nu is het zo dat natuurlijke opaal voor sieraden wordt gecombineerd met andere materialen door deze samen te lijmen. Een donkere laag onder de opaal kan de kleuren intenser laten ogen, een laagje heldere kwarts of glas zorgt voor een harder, krasbestendiger bovenlaagje. Als dit soort combinaties langdurig nat zijn kan er vocht tussen de laagjes gaan zitten, waardoor het er wat grijs of 'mistig' uit kan gaan zien. In dat geval zul je het dus niet continu in water moeten bewaren, maar als hij voor kortere tijd nat is er helemaal niks aan de hand.

Dat er wordt gewaarschuwd voor contact met een druppeltje zweet is wat het water betreft dus nogal overdreven; dat zal dan eerder door het zout in het zweet zijn, maar als dit al negatief effect heeft weet ik niet hoe sterk dat dan zal zijn.

[Willem VD Eynde]

Ik snap je verwarring als je zulke tegenstrijdige berichten leest. Net als sommige andere mineralen bevat opaal water, dat tevens een rol speelt in het veroorzaken van het prachtige kleurenspel. Als opaal lange tijd in warme en/of droge omstandigheden wordt bewaard kan het langzaam dat water verliezen en wordt het doffer en kan het barsten. Lampen die veel warmte produceren of hele droge plekken zijn dus niet de beste combinatie met opaal. Dit uitdrogen kun je inderdaad prima voorkomen door de lucht wat vochtig te houden met een bakje water, je manier van bewaren is helemaal prima dus.

Nu is het zo dat natuurlijke opaal voor sieraden wordt gecombineerd met andere materialen door deze samen te lijmen. Een donkere laag onder de opaal kan de kleuren intenser laten ogen, een laagje heldere kwarts of glas zorgt voor een harder, krasbestendiger bovenlaagje. Als dit soort combinaties langdurig nat zijn kan er vocht tussen de laagjes gaan zitten, waardoor het er wat grijs of 'mistig' uit kan gaan zien. In dat geval zul je het dus niet continu in water moeten bewaren, maar als hij voor kortere tijd nat is er helemaal niks aan de hand.

Dat er wordt gewaarschuwd voor contact met een druppeltje zweet is wat het water betreft dus nogal overdreven; dat zal dan eerder door het zout in het zweet zijn, maar als dit al negatief effect heeft weet ik niet hoe sterk dat dan zal zijn.

Klopt, net ook nog van mijn contact down under gehoord dat water geen enkele negatieve impact heeft op ruwe of "solid" opalen. De droogte is ook geen ramp, enkel extreme temperaturen kunnen de stress op eventuele breuklijnen vergroten waardoor er barsten komen. Met normale temperaturen zijn er geen problemen.

[Lemurian]

Dank u voor de feedback. Ik ben blij dat er meerdere zijn met ervaring / kennis en me erin willen helpen. Het is voor mij ook een noodzaak om te weten wat ik het beste kan doen voor de perfecte behouding van mijn verzameling wat de laatste tijden alleen maar opaal is. Het begon met van alles in het mineralen land toen ik nog jong was zoals bij meerdere (op Mn 3e leeftijd kreeg ik Mn eerste amethyst en toen ging ik van start met mijn levenslange verzamel avontuur) en ik nu dus geëindigd ben bij opaal gezien ik het de mooiste steen vindt die ik in Mn handen heb gehad. En het dus ook de eerste steen is die ik aanschaf als ik iets nieuws koop. Helaas dat opaal zo overdreven duur kan zijn en het veel gesjoemel heeft in de markt.

Dit volgende artikel is de meest verwarrende die ik ben tegengekomen op internet en het beschrijft alles wat ik van lokale handelaren en andere forums zoals opal auctions en dergelijke hebben beschreven. Ik behandel ze al ruim een jaar zoals verteld werd door lokale handelaren waar ik om tips vroeg. Licht vochtig klimaat. Condens voor het regelen van de inhoud aan water gezien kraanwater vaak afval bevat als chloride en andere chemicaliën waar opaal vooral niet tegen kan.

Hier is de link naar het artikel die me het meest heeft verward: https://blog-gemchat.arpaiajewelry.com/2015/08/24/proper-care-for-ethiopian-opal-jewelry/

Mij is ook altijd verteld dat opaal water nodig heeft zo nu en dan om crazing te voorkomen. En dat het te testen was (wat ik dus ook deed bij lokale handelaren die me de tip gaven om het te laten zien, je vinger een beetje vochtig maken door uit te ademen over de vingertop en die direct daarna voordat de condensatie verdampt is op een stuk opaal de laten rusten en zachtjes op te tillen. Dat de opaal plakt wil dus zeggen dat er spraken is van lichte uitdroging met dus als gevolg verlies in vocht en barsten over de jaren heen.).

Hoop dat dit wat info kan geven om te kijken wat nou echt de reëele manier is voor het verzorgen van opaal. Ik heb alleen ruwe of gepolijste opaal en ik kijk altijd naar de bron van herkomst. Bewerkte opaal heb ik dus niet in mijn verzameling liggen. En de synthetische vormen krijgen ook geen kans om in mijn collectie te komen. Gezien ik weet ze te herkennen. Ik spaar alleen puur natuur onbehandeld als in lagen van hars of olie of wat dan ook. Daar kan ik namelijk niet tegen als ik zo iets zou treffen. Het meeste is dus ook ruw en er zit vaak moedergesteente op. In de vorm van licht zand achtig zandsteen. De gepolijste varianten koop ik alleen als ik weet dat ze ook werkelijk glad zijn door een polijstschijf of doek en niet door een laagje glimmend hars of glas of wat ze ook bedenken om mensen voor gek te houden. Ik denk dat dat de onderliggende reden is van waarom opaal niet tegen water kan. (Dan gaat de synthetische laag hars dat het glimmend laat lijken eraf en hou je de natuurlijke steen over. Die vaak in lage kwaliteit mooi wordt door het bewerken / manipuleren van de structuur die eromheen zit.)

Ik had toevallig nog een paar opaal liggen die van iemand waren en 2 jaar in het stof lagen op de rommel zolder. Ik stuur een vergelijking van een stuk die ik zelf heb bewaard in een vochtig klimaat en een foto van dat stuk dat 2 jaar verwaarloosd op die zolder lag. Ik zelf zie duidelijk het verschil. Maar de vragen blijven alsnog in mij hoofd spoken...

Nogmaals bedankt voor de reacties. Ik ben erg blij iets te horen. Zelf kom ik er namelijk niet uit met alles wat ik zover heb gedaan en opgezocht. Erg veel tegenstrijdige informatie. Ene kant zegt ja, andere kant zegt nee! 

De eerste bijlage is van een stuk in die glaze stolp met condens. Kleur goed te zien en geen breuken etc. De tweede bijlage is dus van die rommel zolder. Kleur alleen te zien als ik hem in zonlicht hou. Amper glans en veel breuken. Dit is het enige bewijs dat ik heb met betrekking tot opaal en dat opaal dus inderdaad een beetje vocht kan gebruiken op zn tijd.

Met vriendelijke groet,

[Rolf Harmelink]

Hoi,

Zeer interessant topic aangezien voor mij de opaal ook het favoriete mineraal is .
Ik heb zelf in 2006 een aantal stukjes gevonden in Coober Pedy. Deze bewaar ik in een glazen buisje met water. Hier liggen ze nu dus al jaren in. Gaat volgens mij prima. Dit heb ik gedaan omdat mij destijds ook ter ore was gekomen dat opaal kan barsten als het uitdroogt. In CP heb ik ook opalen in water zien liggen (in winkeltjes).

Mvg

Rolf

[p_slootweg]

Hi Lemurian,

Het kan mij voorstellen dat het verwarrend is. Opaal is een lastige steen. De naam opaal lijkt te slaan op 1 soort maar in feite is het soms amorf en soms gedeeltelijk gekristalliseerd. Er bestaan diverse soorten die worden ingedeeld in 4 soorten naar de mate van kristallisatie en het al dan niet voorkomen van Cristobaliet of Tridymiet in de kristalstructuur.

Daarbij is ook het watergehalte van belang. De “normale” Australische opaal en de “nieuwe” Ethiopische opaal, die ook wel hydrofaan-opaal wordt genoemd, door het hoge watergehalte, reageren anders. Hierdoor kan het zijn dat de ene opaal zijn kleur behoud en de andere juist zijn kleur verliest in water. Het goede nieuws is dat opalen die hun kleur verliezen in water weer op kleur komen wanneer zij uitdrogen. Dit kan enkele uren tot weken duren.

De 4 opaalvariante die worden onderscheidden zijn:

- Opal-CT: bevat Cristobaliet-Tridymiet
- Opal-C: bevat Cristobaliet
- Opal-AG: amorf (Amorfe-Gel) (Dicht op elkaar gepakte silica bolletjes creeeren een interferentie waardoor het kleurenspel van edele opaal ontstaat).
- Opal-AN: amorf (Amorf Netwerk)= Hyaliet.

Het is lastig om bovenstaande soorten visueel van elkaar te onderscheidden als het kleurenspel ontbreekt.

In de regel wordt Australische opaal in water bewaard om het kleurenspel te behouden. De Ethiopische dient juist droog bewaard te worden omdat het kleurenspel kan verdwijnen. Het nadeel van droog bewaren is wel dat opaal door uitdroging met der tijd interne spanning kan opbouwen waardoor deze spontaan barsten. Nat bewaren is dus de beste optie indien het verdwijnen van het kleurenspel voor lief wordt genomen. Virgin valley opaal is te vergelijken met Ethiopische opaal. Het nadeel is dat er uit Ethiopië verschillende typen opaal komen. Het is lastig deze over 1 kam te scheren.

Omdat Ethiopische opaal zo poreus is blijft het soms aan de tong plakken wat een goed kenmerk is voor Hydrofaan opalen. Australische opalen zijn veel compacter en doen dit niet.

Om te voorkomen dat opaal barst is in gedestilleerd water bewaren het beste. Kraanwater kan veel kalk bevatten wat kan neerslaan in/op de steen. Een klein scheutje alcohol in het water, geen spiritus ivm blauwe kleurstof, houd ook de groene alg aanslag weg.



Groeten,
Peter

[Lemurian]

@ Rolf; Ik heb vaak van lokale handelaren gehoord dat als zij hun opaal inkopen ze het afraden om opaal bewaard in water te kopen, gezien die puur in het water bewaard worden om ze meer glanzend en waardevol te laten lijken en dat ze door het absorberen van het water ook meer gewicht krijgen (dus een slim verkoop truckje dat sterk wordt afgeraden door de kenners in mijn omstreken en gaven mij ook als tip mee opaal alleen te kopen als het niet in water wordt tentoonsteld. Dan kan het namelijk jaren duren voor het zonder barsten is opgedroogd en dan maar afwachten of de glans er op is of het maar doffe niet glanzende stukken zijn die ze dus in water bewaren on ze zogenaamd gepolijst te laten lijken en er meer voor te verdienen). Zelf opaal zoeken zou ik ook heel graag willen in bijvoorbeeld Lightning Ridge en Coober Pedy. Maar als ik zo zoek voor landkaart en fieldmap info krijg ik vaak de melding erbij dat het niet is toegestaan als buitenlander er te zoeken en er hoge straffen voor blijken te zijn. Maar dat schrikt mij niet zo af want hoe kan het anders zo makkelijk in Nederland terecht komen? 

@ Peter; Dankjewel voor de heldere info. Ik kan zo wat gaten vullen van mijn ontbrekende kennis. Meeste wist ik van Ethiopische opaal al dat het blijft plakken aan de tong en dat het inderdaad hydrofaan is. Australische opaal daarentegen is minder absorberend uit mijn testen is dat ook opgevallen. Het enige wat ik ook zo apart vindt is dat er tegenwoordig zoveel soorten opaal bij zijn gekomen. Onder mijn ogen is opaal met kleurenspel gewoon de klasse Precious Opaal. Alles wat geen kleurenspel bevat valt bij mij onder de common klasse en is daarom ook vaak extreem goedkoop te krijgen. (Kijk maar naar groene opaal bijvoorbeeld. Die bevat zelfs kristal geodes en dergelijke. Maar is wel net als alle opaal deels hydrofaan net als Australische opaal alleen dan veel minder dan de opaal uit Ethiopië.)

Hartelijk bedankt voor de hulp en info zover. Ik zal ook uit ervaring langzaam te weten komen wat de beste zorg is om gewoon wat testen voort te zetten. Daar hou ik wel van op de hoogte voor de andere die ook geïnteresseerd zijn in allen omtrent opaal en ervaringen. Opaal slijpen durf ik nog niet. Het enige wat ik doe is met een microfiber doekje de stenen van vet en stof helpen en af en toe het condens bakje bijvullen als die leeg is om ze stabiel te houden zonder dat ze letterlijk in het water liggen. Want ze zijn gewoon droog als ik ze onder het glas vandaan haal.

Met vriendelijke groet,
Lemurian

[John.Nijhuis]

Hallo Lemurian.

Wil toch nog kort reageren. Zelf heb ik nu ongeveer 40 plus jaren ervaring met opaal. Kan dus wel zeggen dat ik wel haast alle typen opaal ken en of onder handen heb gehad.
Opaal is wel een van de speerpunten van wat het verzamelen van mij betreft. Buiten het verzamelen om bewerk ik het ook en bied het ook aan op o.a beurzen.
Ik ga niet uitgebreid op de opaal in maar wel de belangrijkste van je artikel.

In principe kun je opaal indelen in twee hoofd groepen, te weten de stabiele opaal met edelopaal, en de hydrophaan opaal (water verliezend) met of zonder kleurenspel.
De stabiele opaal kan men onder normale kamer vochtigheid heel goed bewaren! Bij goede stabiele opaal hoeft men nagenoeg niet bang te zijn voor optreden van scheurtjes in de steen.
Om uitdroging of scheurvorming in opaal te detecteren gebruiken sommige opaaldelvers een foefje. Ze leggen de opaal geruime tijd buiten in de zon en zodoende controle uitvoeren op deze punten. (Australié)
De hydrophaan opaal is water verliezend. Afhankelijk van de ruimte tussen de poriën zal de verdamping snel of langzaam verlopen. Dus dit type opaal zal altijd bewaard moeten worden onder water of gesloten plastic doosje met vochtige watten. Of het nu ruw of geslepen is.
Ook belangrijk zijn de mechanische invloeden, opaal is schokgevoelig.

Met vriendelijke groeten,
John

[CorB]

Op de site van de Stichting Gea kan je een ibook over opaal gratis downloaden. Als je geen Mac hebt kan je het gratis aanvragen in pdf formaat.